Van mijn vader heb ik De Graanrepubliek geleend van Frank Westerman. Ik heb het boek net uit en het was fantastisch. Hoofdthema: de invloed van individuen met hun totaal verschillende realiteiten op de loop van de geschiedenis en ruimtelijke ordening van Nederland en Europa.
Maar waar gaat het eigenlijk over? Ik beantwoord die vraag door in 5 punten aan te geven waarom juist jij het boek absoluut moet lezen!
1. Voor ervaringen met reëel bestaand communisme hoef je niet het land uit!
Je hoeft niet naar Noord-Korea, Cuba of Turkmenistan om een flink stuk communisme mee te pakken: pak de trein naar Winschoten, huur een fiets en doe de Oldambtroute. Zoals je ongetwijfeld weet is het Oldambt het allerroodste stukje van Nederland. In de bejaardenhuizen van Beerta, Finsterwolde en Drieborg stemt nog ruim 90% NCPN. De communisten vormen echter ook in Oost-Groningen een uitstervende diersoort.
Ik heb een paar jaar geleden gefietst in dat gebied: een prachtig landbouwgebied met mooie herenboerderijen en ook overduidelijk veel armoede. Ik weet niet of je de berichtgeving hebt gelezen over de plannen om het gehucht Ganzendijk van de kaart te vegen? Dat ligt ook in het Oldambt (tegen het gehucht met de tot de verbeelding sprekende naam Hongerige Wolf) en was zo armoedig, leeggelopen en bouwvallig dat men alle huisjes (arbeiderswoninkjes aan weerszijden van een lange lege polderweg) wilde slopen. Als je er gefietst hebt zeg je: geen slecht plan. De huizen kosten overigens maar 100.000 euro. Maar goed, ik dwaal af. Want wat zegt Frank Westerman dan hierover?
Bijvoorbeeld dat wij in 1892 een echte communistische opstand hebben gehad waarvoor 3 maanden lang de staat van beleg gold. Dat er contacten waren en uitwisselingen met de goede oude Sovjet-Unie: lesjes communistische propaganda, daar ging het om. Dat de communisten en de anarchisten de touwtjes stevig in handen hadden in de gemeenteraden van voornoemde plaatsjes. Dat stakingen van communistische arbeiders de mechanisatie van de landbouw in Oldambt decennia hebben versneld. En dat uiteindelijk de communisten aan het langste eind trokken doordat alle grond van die grootgrondbezitters in Rode Driehoek onder water gezet zou gaan worden: de Blauwe Stad. Daar ga ik maar een aparte blog over starten, net als over Ganzenhoef/Hongerige Wolf.
2. Boterbergen, wijnplassen, graanheuvels: we hebben het te danken aan een Oldambter socialist en herenboer Sicco Mansholt heeft persoonlijk het landbouwbeleid in de EU vorm gegeven. Uitgangspunt: nooit meer hongerwinter! Dus: Europese zelfvoorziening, dus: streven naar schaalvergroting en efficiëntere productie. Dat kon alleen in combinatie met een inkrimping van de boerenstand (zeker van de keuterboertjes), maar dat werd tegengehouden. Resultaat: overproductie. Probleem: prijsgaranties door EU voor alle overproducten. Uiteindelijk werd braaklegging gesubsidieerd, omdat dat minder kostte dan het opkopen van het overschot. Resultaat in Oldambt: veel Zelfmoorden onder herenboeren, die liever de hand aan zichzelf sloegen dan dat ze, om te overleven, hun land braak moesten laten liggen.
3. Zand versus klei: waar Brabant het won van Oldambt
CDA was sterk in Brabant en andere zandgronden. Ergo: hun belangen waren groter dan die van rode Groningse kleiboeren. En de CDA had landbouw in zijn portefeuille. Resultaat: intensivering van de veeteelt op de zandgronden, gezeul met beesten de wereld over en import van soja om hier een strontoverschot te krijgen.
4. De opkomst van het milieubeweging: de toekomst van Oldambt naar de maan
De Randstedeling begon het in de 70'er jaren steeds belangrijker te vinden dat men kon recreëren in de natuur. Een paar zeehondjes zijn dan belangrijker dan de ontwikkeling van een achtergebleven regio als Oost-Groningen. Resultaat: geen aansluiting op de Eemshaven via een kanaal. Hoop op ontwikkeling weg dankzij de Waddenvereniging!
5. Voer voor ecologen: wir bauen eine blaue Stadt!
De Wageningse school heeft ecologen voortgebracht die als belangrijkste doel het recr
eëren van oude landschappen hebben. Beekjes moeten weer kronkelen, veen moet weer groeien, waar eens de zee was... moet daar niet gewoon weer zee komen? Of in ieder geval een meer? resultaat: De Blauwe Stad. Een jammerlijke mislukking? We zullen het zien. Ik zag op hun website dat de bewoners een charmeoffensief zijn begonnen. Als je al advertenties moet gaan plaatsen om te laten weten dat je project echt geen mislukking is dan weet je: dit is mislukt. En de huidige crisis maakt het niet eenvoudiger. Maar goed, zoals ik al eerder zei: de Blauwe Stad is wel een rode overwinning op de herenboeren van weleer. Die zijn hun land kwijt. Uitgegraven, een plas nu. Alhoewel de Blauwe Stad al lang zo groot niet meer is als in de oorspronkelijke plannen.
Kortom: lees dit boek. Socialisme in Nederland, ontploft EU-landbouwbeleid, ecologie, de natuurbeweging: het komt allemaal voorbij!
PS: Nu ik eens google op Frank Westerman zie ik dat hij een vernieuwde versie heeft geschreven waarin hij de nieuwe ontwikkelingen heeft verwerkt. Goed dat ik het weet, hoef ik dat niet zelf uit te zoeken!
Maar waar gaat het eigenlijk over? Ik beantwoord die vraag door in 5 punten aan te geven waarom juist jij het boek absoluut moet lezen!
1. Voor ervaringen met reëel bestaand communisme hoef je niet het land uit!
Je hoeft niet naar Noord-Korea, Cuba of Turkmenistan om een flink stuk communisme mee te pakken: pak de trein naar Winschoten, huur een fiets en doe de Oldambtroute. Zoals je ongetwijfeld weet is het Oldambt het allerroodste stukje van Nederland. In de bejaardenhuizen van Beerta, Finsterwolde en Drieborg stemt nog ruim 90% NCPN. De communisten vormen echter ook in Oost-Groningen een uitstervende diersoort.
Ik heb een paar jaar geleden gefietst in dat gebied: een prachtig landbouwgebied met mooie herenboerderijen en ook overduidelijk veel armoede. Ik weet niet of je de berichtgeving hebt gelezen over de plannen om het gehucht Ganzendijk van de kaart te vegen? Dat ligt ook in het Oldambt (tegen het gehucht met de tot de verbeelding sprekende naam Hongerige Wolf) en was zo armoedig, leeggelopen en bouwvallig dat men alle huisjes (arbeiderswoninkjes aan weerszijden van een lange lege polderweg) wilde slopen. Als je er gefietst hebt zeg je: geen slecht plan. De huizen kosten overigens maar 100.000 euro. Maar goed, ik dwaal af. Want wat zegt Frank Westerman dan hierover?
Bijvoorbeeld dat wij in 1892 een echte communistische opstand hebben gehad waarvoor 3 maanden lang de staat van beleg gold. Dat er contacten waren en uitwisselingen met de goede oude Sovjet-Unie: lesjes communistische propaganda, daar ging het om. Dat de communisten en de anarchisten de touwtjes stevig in handen hadden in de gemeenteraden van voornoemde plaatsjes. Dat stakingen van communistische arbeiders de mechanisatie van de landbouw in Oldambt decennia hebben versneld. En dat uiteindelijk de communisten aan het langste eind trokken doordat alle grond van die grootgrondbezitters in Rode Driehoek onder water gezet zou gaan worden: de Blauwe Stad. Daar ga ik maar een aparte blog over starten, net als over Ganzenhoef/Hongerige Wolf.
2. Boterbergen, wijnplassen, graanheuvels: we hebben het te danken aan een Oldambter socialist en herenboer Sicco Mansholt heeft persoonlijk het landbouwbeleid in de EU vorm gegeven. Uitgangspunt: nooit meer hongerwinter! Dus: Europese zelfvoorziening, dus: streven naar schaalvergroting en efficiëntere productie. Dat kon alleen in combinatie met een inkrimping van de boerenstand (zeker van de keuterboertjes), maar dat werd tegengehouden. Resultaat: overproductie. Probleem: prijsgaranties door EU voor alle overproducten. Uiteindelijk werd braaklegging gesubsidieerd, omdat dat minder kostte dan het opkopen van het overschot. Resultaat in Oldambt: veel Zelfmoorden onder herenboeren, die liever de hand aan zichzelf sloegen dan dat ze, om te overleven, hun land braak moesten laten liggen.
3. Zand versus klei: waar Brabant het won van Oldambt
CDA was sterk in Brabant en andere zandgronden. Ergo: hun belangen waren groter dan die van rode Groningse kleiboeren. En de CDA had landbouw in zijn portefeuille. Resultaat: intensivering van de veeteelt op de zandgronden, gezeul met beesten de wereld over en import van soja om hier een strontoverschot te krijgen.
4. De opkomst van het milieubeweging: de toekomst van Oldambt naar de maan
De Randstedeling begon het in de 70'er jaren steeds belangrijker te vinden dat men kon recreëren in de natuur. Een paar zeehondjes zijn dan belangrijker dan de ontwikkeling van een achtergebleven regio als Oost-Groningen. Resultaat: geen aansluiting op de Eemshaven via een kanaal. Hoop op ontwikkeling weg dankzij de Waddenvereniging!
5. Voer voor ecologen: wir bauen eine blaue Stadt!
De Wageningse school heeft ecologen voortgebracht die als belangrijkste doel het recr
eëren van oude landschappen hebben. Beekjes moeten weer kronkelen, veen moet weer groeien, waar eens de zee was... moet daar niet gewoon weer zee komen? Of in ieder geval een meer? resultaat: De Blauwe Stad. Een jammerlijke mislukking? We zullen het zien. Ik zag op hun website dat de bewoners een charmeoffensief zijn begonnen. Als je al advertenties moet gaan plaatsen om te laten weten dat je project echt geen mislukking is dan weet je: dit is mislukt. En de huidige crisis maakt het niet eenvoudiger. Maar goed, zoals ik al eerder zei: de Blauwe Stad is wel een rode overwinning op de herenboeren van weleer. Die zijn hun land kwijt. Uitgegraven, een plas nu. Alhoewel de Blauwe Stad al lang zo groot niet meer is als in de oorspronkelijke plannen.Kortom: lees dit boek. Socialisme in Nederland, ontploft EU-landbouwbeleid, ecologie, de natuurbeweging: het komt allemaal voorbij!
PS: Nu ik eens google op Frank Westerman zie ik dat hij een vernieuwde versie heeft geschreven waarin hij de nieuwe ontwikkelingen heeft verwerkt. Goed dat ik het weet, hoef ik dat niet zelf uit te zoeken!
