Sportcentrum Milan Muškatirović: Tito vond hem mooi
Het Sport- en Recreatiecentrum Milan Gale Muškatirović ligt aan de Donau, vlakbij de Oude Stad. Het centrum is genoemd naar een Joegoslavische olympische waterpolodoelman. Het centrum is gebouwd in 1973 en volledig gerenoveerd in 2011.
'Ik spreek hier met veel plezier, mede uit naam van mijn vrouw, en voel me vereerd vandaag een van de mooiste sportcentra te openen die ik ooit heb gezien. Hiermee wil ik de burgers van Belgrado en vooral de jonge generatie dienen en ondersteunen in het versterken en gezonder maken van ons socialistische land.' Waarvan akte!
Tadeuša Košćuška 63
Beograd 110000, Servië
www.srcmgm.rs
Een hoge dame in verval: Beograđanka
Beograđanka - de Belgradose Dame - is een torenflat gebouwd tussen 1969 en 1974 onder architectuur van Branko Pešić. De toren is echt hoog: 24 verdiepingen en 101 meter. Het gebouw is in slechte staat; er is veel achterstallig onderhoud. Het restaurant op de bovenste verdieping is gesloten: te gevaarlijk.
Toen ik het gebouw in ging, kreeg ik een portier achter me aan die het heel irritant vond dat ik foto's nam. Gelukkig toch nog een paar mooie interieurtjes geschoten.
Kralja Milana 5
Beograd 11000
Staro Sajmište: beurs, concentratiekamp en kunstenaarskolonie
Staro Sajmište is het oude beursterrein dat vlak voor WOII werd geopend. Tijdens de oorlog werd onder Duitse bezetting het beursterrein gebruikt als concentratiekamp. Het terrein was eerder als kamp in gebruik door de Ustase De toren is het symbool in middelpunt van het kamp dat enorm was. Ruim 20.000 mensen zijn in het kamp vermoord. Na de oorlog zijn de gebouwen op het enorme terrein erg vervallen geraakt en in gebruik genomen door kunstenaars. Dat is tot op heden het geval, alhoewel zwervers en andere vage types de kunstenaars een beetje hebben verdrongen.
Het komt er niet van om van het terrein een gedenkplaats te maken. Wel is er aan de oever van de Sava een monument voor alle mensen die in het kamp zijn vermoord.
Het Luchtmachthoofdkwartier: een gehavend modernistisch monument
Het hoofdkwartier van de Joegoslavische luchtmacht is gevestigd aan het Avijaticarski Trg in de oudere wijk Zemun van Belgrado. Het modern expressionistisch gebouw van de hand van architect Dragisa Brasovan werd in 1935 in gebruik genomen. En wat een symboliek: voor het gebouw heeft een straaljager model gestaan, wat in de plattegrond van het gebouw goed te zien is. Nog meer symboliek: een beeld van Icarus siert de flank van het gebouw.
In de nacht van 4 op 5 april 1999 was het hoofdkwartier doelwit van NAVO-bombardementen. Ook omliggende gebouwen werden geraakt. Aan de voorzijde van het gebouw is een gedenkteken voor de mensen die omkwamen bij het bombardement. In 2000 en 2001 zijn er reconstructiewerkzaamheden uitgevoerd, waarbij het oorspronkelijk ontwerp intact is gebleven. Toch is het gebouw nog steeds in slechte staat en kan er wel een likje verf overheen. Of twee...
 |
| Entree |
 |
| Wachthokje |
 |
| Icarus |
De Westelijke Stadspoort: een brutalistisch welkom!
De Westelijke Stadspoort - Zapadna Kapija in het Servisch - is een enorme wolkenkrabber die je niet kunt missen als je via de westkant, vanaf het vliegveld, Belgrado binnenkomt. In de toeristengidsen wordt de megaflat aangeduid als Genex Tower (Kula Geneks), genoemd naar de Genex Group die gevestigd is in de hoogste van de twee torens. De andere toren heeft een woonfunctie.
De wolkenkrabber is 35 verdiepingen hoog met een smalle maar heel hoge 'poort' tussen de twee torens die door een brug verbonden zijn. Op de hoogste toren is een restaurant gevestigd dat doet denken aan het restaurant op de Fernsehturm in Berlijn. Ik ben er niet in geweest, maar je moet er een fantastisch uitzicht hebben over heel Belgrado. Het restaurant reikt tot een hoogte van 140 meter.
De toren is een prachtig stukje betonbouw in de brutalistische traditie van de hand van architect Mihajlo Mitrović. Er is zoals bij zoveel gebouwen in Belgrado sprake van ernstig achterstallig onderhoud.
